Өөрдин келн: хүвлвр хоорндк йилһән

Аһулһнь уга кегдлә Аһулһнь немгдлә
Перенаправление на Хальмг келн
Содержимое страницы заменено на «#REDIRECT Хальмг келн»
1-гч мөр:
#REDIRECT [[Хальмг келн]]
<table align=right>
{{Келн
| Нерн = Хальмг келн
| Төрскн_нерн = ''Хальмг келн, [[Хальмг келн]]''
| Күүндг_орн_нутг = [[Орсин Ниицән]], [[Китдин Улс Орн]], [[Монһлмудин Орн]]
| Күүндг_мтн = 630,000,000
| Бичг = [[Кириллик бичг]], [[Хуудм бичг]], [[Тод бичг]]
}}
</table>
 
'''Хальмг келн''' ([[Тодо бичиг]]: {{MongolUnicode|ᡆᡕᡅᠷᠠᡑ ᡘᡄᠯᡄᠨ|style=max-height:1.5em;word-wrap:normal}}), талданар '''Хальмг келн''' болдг. Эн келәр кезәнк Дөрвн Өөрдин олн әмтн дуһарла, ода цагт [[Хальмг Таңһч|Хальмг Таңһчд]], [[Китдин Улс Орн|Китдин Улс Орнд]] [[Шинҗән|Шинҗәнд]], [[Көкнуур|Көкнуурт]], [[Алшаа|Алшаад]], [[Көлнбүүр|Көлнбүүрт]], [[Монһлмудин Орн]]д Өөрдә әмтн дуһарҗана.
 
1924 җилин хөөн Хальмг Таңһчд [[тод бичг]] бичәр эдллә. Ода Тод бичгәр һанцхн [[Шинҗән|Шинҗәнин]] Өөрдә әмтн бичҗәд бәәнә. Дөрвн Өөрдин улсин бичг бәәсмн Тод бичги Зая-Пандитар үвлд, 1648 җилд моңһл бичгә сүүрәс бүтәлв. Өндр [[Орсин Ниицән|Орсн Ниицәнд]] Өөрдин келн кирилл үзгәр бичсмн. [[Монһлмудин Орн]] Өөрдин келн гөрдлҗәнә. Ховд, Увс, Баян өлгә, Көвсгл әмгүдд албн бишәр күүндҗана.
 
== Хальмг келнә кирилл цаһан толһа (алфавит) ==
 
 
{| class="wikitable"
! align="center"|Барин үзг (оньта)
! align="center"|Айлһ
! align="center"|Нернь
!
! align="center"|Барин үзг (оньта)
! align="center"|Айлһ
! align="center"|Нернь
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter A.png]]
| align="center"|[а]
| align="center"|А
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter O.png]]
| align="center"|[о]
| align="center"|О
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Schwa.png]]
| align="center"|[ә]
| align="center"|Ә
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Oe.png]]
| align="center"|[ө]
| align="center"|Ө
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Be.png]]
| align="center"|[п]
| align="center"|Бэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Pe.png]]
| align="center"|[п']
| align="center"|Пэ
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ve.png]]
| align="center"|[в]
| align="center"|Вэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Er.png]]
| align="center"|[р]
| align="center"|Эр
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ghe.png]]
| align="center"|[г]
| align="center"|Гэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Es.png]]
| align="center"|[с]
| align="center"|Эс
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Shha.png]]
| align="center"|[һ]
| align="center"|Һа
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Te.png]]
| align="center"|[т']
| align="center"|Тэ
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter De.png]]
| align="center"|[д]
| align="center"|Дэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter U.png]]
| align="center"|[у]
| align="center"|У
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ie.png]]
| align="center"|[е]
| align="center"|Е
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ue.png]]
| align="center"|[ү]
| align="center"|Ү
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Io.png]]
| align="center"|[йо]
| align="center"|Ё
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ef.png]]
| align="center"|[ф]
| align="center"|Эф
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Zhe.png]]
| align="center"|[ж]
| align="center"|Жэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ha.png]]
| align="center"|[х]
| align="center"|Ха
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Zhje.png]]
| align="center"|[җ]
| align="center"|Җә
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Tse.png]]
| align="center"|[ц]
| align="center"|Цэ
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ze.png]]
| align="center"|[з]
| align="center"|Зэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Che.png]]
| align="center"|[ч]
| align="center"|Че
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter I.png]]
| align="center"|[и]
| align="center"|И
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Sha.png]]
| align="center"|[ш]
| align="center"|Ша
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Short I.png]]
| align="center"|[й]
| align="center"|Ахр И
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Shcha.png]]
| align="center"|[ш']
| align="center"|Ща
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ka.png]]
| align="center"|[к]
| align="center"|Кэ
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Yeru.png]]
| align="center"|[ы]
| align="center"|Ы
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter El.png]]
| align="center"|[л]
| align="center"|Эл
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Hard Sign.png]]
| align="center"|уга
| align="center"|Җөөлн темдг
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Em.png]]
| align="center"|[м]
| align="center"|Эм
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter E.png]]
| align="center"|[е]
| align="center"|Э
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter En.png]]
| align="center"|[н]
| align="center"|Эн
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Yu.png]]
| align="center"|[н]
| align="center"|Ю
|-
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ng.png]]
| align="center"|[нг]
| align="center"|Аң
|
| align="center"|[[Боомг:Cyrillic letter Ya.png]]
| align="center"|[йа]
| align="center"|Я
|}
 
== Латин хальмг цаһан толһа ==
 
Эн цаһан толһиг 1930 — 1938 җилмүдт Советин холвад хальмг келнд олзлдг билә.
{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | C c
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ç ç
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | D d
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | E e
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ә ә
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | F f
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | G g
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | H h
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | J j
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | K k
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | L l
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | M m
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N n
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N̡ n̡
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | O o
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ө ө
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | R r
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | S s
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ş ş
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | T t
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | U u
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | V v
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | W w
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | X x
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Y y
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Z z
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ƶ ƶ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ь ь
|}
 
<!--
== Латин неофициал ==
{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ä ä
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ç ç
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | D d
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | E e
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | F f
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | G g
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | H h
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | J j
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ž ž
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | K k
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | L l
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | M m
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N n
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ñ ñ
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | O o
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ö ö
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | R r
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | S s
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ş ş
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | T t
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | U u
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ü ü
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | W w
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | X x
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Y y
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Z z
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | ͏
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" |
|}
-->
 
== Тод бичг ==
 
''Сүүр халх:'' [[Тод бичг]]
 
== Һаза заалһ ==
 
* [http://halmg-keln.org/ "Хальмг кел дасий!" төсл]
 
<!--Categories-->
{{Белдлһн}}
 
<!--Interwikis-->
 
[[Әәшл:Келн]]
[[Әәшл:Өөрдин келн|*]]
[[Әәшл:Хальмг Таңһч]]