Китдин Улус Орн: хүвлвр хоорндк йилһән
Аһулһнь уга кегдлә Аһулһнь немгдлә
Ясврин тәәлвр уга |
|||
109-гч мөр:
}}
'''Китдин Улс Орн''' ({{lang-zh|中华人民共和国|Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, 中国}}<ref>学习汉语 http://www.seo-forum-seo-luntan.com/learn-chinese/</ref>) тускар меддго күн һазр деер уга, Делкән хамгин ик орн-
== Орын-нутугин мемлекетин тогтац ==
Китдин орнд 23 провинц. 5 автономн
Китдин орын-нутугин государственн девлет келнь китд болҗана. Китд улс - хань — орн-
== Тууҗ ==
123-гч мөр:
Болве XIX век зун җиләс авын [[Англь]], [[Японь]], [[Германь]] болын нань чигин орн-нутугуд Китдиг эврәннь медледән орулхар седҗәлә. Китд улус эн даҗрачнарин өмнәс кесег дәкҗ ноол-дандбосла. Синьхайск революц (1911–1913 җилмүд) рок монархиг уга кеһәд, Китд Респуб-Җумхур-ликиг зарлала.
1937–1945 җилмүдт Японь Китдиг даҗрахин кергет, дә босхала. 1945 җилд советск радян церег Японя Квантун әәрмиг хамх цокад, Манҗуриг сулдкхла. Японь
Хулһан сарин нег шинд Китд Улусин Республик Җумхуриети зарлагдала. Ода орн-нутугт 1982 җилин бар сарин 4-д батласан КУР-ин Констигитуц үүлдҗөнә. 1965 җилин хөөн "культурын революцин" йовудт 1954 җилин Консти-туцла ирлцәтәһәр тогтасан политическ бур-дәц хамхалгадла. Олн-улусин элченрин Цугкит-дин хург (ВСНП) үүлддгән уурв. Суңһугдудг государственн мемлекетин органмудын ормуд цергә-бюрократическ диктатурин органмуд тогтагдла. Бәәрен органмудын көдлөмшиг ревоюционин" комитетмуд куцәҗәлә.
1982 җилин Конституцла ирлцәтәһәр олн улусин элченрин Цугкитдин хуруг девлет государственн йосна ах орган болҗана. Провинцсәс, автономн велаят райодас, цутхулңаг медлин балһасдас суңһугдасын депутатирас ВСНП тогтана. Депутатириг суңһулһан ВСНП-н даңгин үүлдудг комитетин һардаврат болна. Хуралт болһна ВСНП 5 җилин болагт суңһугдана. Цугкитдин эн хуруг КУР-ин ахлачиг болн терүнә даруксиг суңһна. КУР-ин ахлачин болын терүнә даруксин үүлдуврин болзогань бас тавн җил болҗана, дарук болзагит чигн эдниг суңһаҗ болҗана, болв хойр болзгас үлү биш цагат.
КУР-ин ахлач государствин девлетин дотур-дундын болн һазадын кергүдт элчельна. КУР-ин ахлачин селвегәр ВСНП Государственн Девлетин советин радян (правительствеин) мемлекетин премьерин кандидатуриг батлана. Цугкитдин хургин сессьмуд хоорнод даңгин үүлдудаг комитет үүлдвриг күцәнә. Комитетин ахлач, терүнә дарукс, секретаритын начальник болн гешүд суңһугдана. Комитетин күцуц зөвин болвозгань бас тавн җил болҗана. Зака тогтагче йосиг Цугкитдин хург күцәнә.
Күцәгч йосн болхала Государственн Девлетин советин радян һарт бәәнә. Государственн Девлет совет радян Цугкитдин хургин болн терүнә даңгин үүлдудг комитетин өмн дааврата болҗана. Госсоветин Девлет Радян болзогань бас тавын җил болҗана. Орын-нутугин мемлекетин экономическ, политическ олн төрмүдиг комитет күцәнә. Госсоветин Девлет Радян премьер, терүнә дарукс, советин радян гешүд болн секретариатын начальник Госсоветин даңгин үүлдудг комитетд орна. Премьер, терүнә дарукс болн комитетмүдин ахлачнар эн үүлд хойрас үлү болзагат тәвгадхаш.
Райодын, велаятин балһасна, провинцсин олын улусин элчинрин хургад тавын җилин болзогат суңһугдана.
| |||