Китдин Улус Орн: хүвлвр хоорндк йилһән
Аһулһнь уга кегдлә Аһулһнь немгдлә
Ясврин тәәлвр уга |
|||
109-гч мөр:
}}
'''Китдин Улус Орн''' ({{lang-zh|中华人民共和国|Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, 中国}}<ref>学习汉语 http://www.seo-forum-seo-luntan.com/learn-chinese/</ref>) тускар
== Орын-нутугин мемлекетин тогтац ==
119-гч мөр:
== Тууҗ ==
Делкән хамгин
Болве XIX век зун җиләс авын [[Англь]], [[Японь]], [[Германь]] болын нань чигин орн-нутугуд Китдиг эврәннь медледән орулхар седҗәлә. Китд улус эн даҗрачнарин өмнәс кесег дәкҗ ноол-дандбосла. Синьхайск революц (1911–1913 җилмүд) рок монархиг уга кеһәд, Китд Респуб-Җумхур-ликиг зарлала.
1937–1945 җилмүдт Японь Китдиг даҗрахин кергет, дә босхала. 1945 җилд советск радян церег Японя Квантун әәрмиг хамх цокад, Манҗуриг
Хулһан сарин нег шинд Китд Улусин Республик Җумхуриети зарлагдала. Ода орн-нутугт 1982 җилин бар сарин 4-д батласан КУР-ин Констигитуц үүлдҗөнә. 1965 җилин хөөн "культурын революцин" йовудт 1954 җилин Консти-туцла ирлцәтәһәр тогтасан политическ бур-дәц хамхалгадла. Олн-улусин элченрин Цугкит-дин хург (ВСНП) үүлддгән уурв. Суңһугдудг государственн мемлекетин органмудын ормуд цергә-бюрократическ диктатурин органмуд тогтагдла. Бәәрен органмудын көдлөмшиг ревоюционин" комитетмуд куцәҗәлә.
1982 җилин Конституцла ирлцәтәһәр олн улусин элченрин Цугкитдин хуруг девлет государственн йосна ах орган болҗана. Провинцсәс, автономн велаят райодас, цутхулңаг медлин балһасдас суңһугдасын депутатирас ВСНП тогтана. Депутатириг суңһулһан ВСНП-н даңгин үүлдудг комитетин һардаврат болна. Хуралт болһна ВСНП 5 җилин болагт суңһугдана. Цугкитдин эн хуруг КУР-ин ахлачиг болн терүнә даруксиг суңһна. КУР-ин ахлачин болын терүнә даруксин үүлдуврин болзогань бас тавн җил болҗана, дарук болзагит
КУР-ин ахлач государствин девлетин дотур-дундын болн һазадын кергүдт элчельна. КУР-ин ахлачин селвегәр ВСНП Государственн Девлетин советин радян (правительствеин) мемлекетин премьерин кандидатуриг батлана. Цугкитдин хургин сессьмуд хоорнод даңгин үүлдудаг комитет
Райодын, велаятин балһасна, провинцсин олын улусин элчинрин хургад тавын җилин болзогат суңһугдана.
139-гч мөр:
Орын-нутугин мемлекет политическ бәәдле-җирһалд урдук кевәр һололгеч чинриг Китдин Комму-нистическ парть зүуҗәнә. Энүг 1921 җилин така сарин 1 шиңд бурдәлә. 1991 җилин то-дигәр партии ханьд 50,32 сай гешүн бәәлә. Сүл ик сольврмудын цагла чигин Коммунистическ парть күчән барҗахш. Орн-нутугт мемлекет болҗах ик политическ боли хамгин түрүнд экономическ сольвромудыг чадмагар һардҗа-на.
Энүнә үүлдувриг бурушаҗах баһчудын чидлимүд орн-нутугт мемлекет бәәсын болв чигин, ода деерән эднд бәәдлиг сольх арһ уга болҗана. Ода деерән партии лидермүд орн-нутугин өдгә цагин бәәдлиг һартан бәрҗәнә. Экономическ ик сольврата политикиг коммунистнир ик урдаснь күцәснә ашт орын-нутугт тиим бәәдл тогтав. Делкәд учрҗах демократическ сольврумудыг Китдин коммунистинир Советск Радян Союзин коммунистинрәс урдаснь медҗ тодраха керг-үүлдувар күцәлә. Орн-нутугин мемлекетин эконо-микин бәәдлиг ясрулхин
Коммунистическ партии Генеральн сег-лөтрин үүлиг ода Цзян Цземинь дааҗана. Энүнлә
1987 җилин хулһан сарин чилгичәр КПК-н XII съезд болла. {{күн|285}} ханьта шин ЦК-г эн суңһув. {{күн|200}} ханьта селвегченрин цутхулаң комиссь энд суңһула. ЦК-н Политбюрон ханьд {{күн|18}} орҗана. Дисципли бүртукдуг цутхулаң комиссь партьд бас бәәнә. Тегәд коммунистнир урдук кевәр дисциплинд һол оньган өгдег болҗана, үлу үг келх зөв уга. Тегәд орн-нутугт мемлекет буржуазн гиҗ келҗ болх зәрм партьс бөөсын болв чигин, эврәннь һололгеч зокалмудас коммунистнир хаһцаҗахш. Талдан халәцтә партиг эдин цагин некверлә ишкидыл бәрҗ тесдег болҗана.
149-гч мөр:
Тер мет Китдин олн улусин политическ селвелцәнә радян совет орн-нутугуг мемлекет 1949 җиләс авын үүлдеҗәнә. Энүнә ханьд олн зүсан демократическ партьс, олна организацас, олн зусн келн-әмтенә элчинир, тер мет һазадын орнд бәәх китд улс орҗана. Радян Советин ахлачнь КПК-н нертә үүлдәч Ли Җуйхань болҗана.
== Зәңг
Өдр болһан һардаг газетмүдәс хамгин ик тиражтань "Җеньминь җибао" болҗана КПК-н ЦК-н орган эн болжана. 5 сай зкземпляртаһар һарчана. Болвы китд пионермүдин газетин тиражнь энүнәс ик — 11 сай.
|